23, జనవరి 2025, గురువారం
22, జనవరి 2025, బుధవారం
18, సెప్టెంబర్ 2024, బుధవారం
నేషనల్‌ బటర్‌స్కాచ్‌ డే
ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 19న జరుపుకునే నేషనల్‌ బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌ డేని స్వీట్‌ టూత్‌ కలిగి ఉన్న వ్యక్తులు ఖచ్చితంగా ఇష్టపడతారు. బ్రౌన్‌ షుగర్‌ , వెన్న యొక్క ప్రాథమిక పదార్ధాల నుండి తయారవుతుంది. బటర్‌స్కాచ్‌ వంటకాలలో కొన్నిసార్లు మొలాసిస్‌ (ట్రెకిల్‌ అని కూడా పిలుస్తారు) కూడా ఉంటుంది.ఈ ట్రీట్‌ ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది పంచదార పాకంకు బంధువు అయినప్పటికీ, బటర్‌స్కాచ్‌కు కొన్ని ప్రత్యేకమైన రుచి తేడాలు ఉన్నాయి.
జాతీయ బటర్‌స్కోచ్‌ పుడ్డింగ్‌ డేని ఎలా జరుపుకోవాలి
బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌ తినడం ఆనందించండి. ఈ ప్రత్యేకమైన రోజు రుచికరమైన బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌లో మునిగిపోవడానికి సరైన కారణం!. స్క్రాచ్‌ నుండి ఇంట్లో తయారు చేసినా, ఇన్‌స్టంట్‌ బాక్స్‌ నుండి మిక్స్‌ చేసినా, లేదా స్కూల్‌ లంచ్‌ కప్‌ల నుండి నేరుగా తిన్నా, బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌ ఈ రోజున లేదా ఏ రోజునైనా ఆనందించడానికి ఒక ఆహ్లాదకరమైన ట్రీట్‌. బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌ను పంచుకోవడానికి స్నేహితుడిని ఆహ్వానించండి. అయితే, బటర్‌స్కాచ్‌ పుడ్డింగ్‌ను ఒంటరిగా, లేదా స్నేహితులతో కలిసి ఆస్వాదించవచ్చు.
జాతీయ బటర్‌స్కోచ్‌ పుడ్డింగ్‌ డే చరిత్ర
1817లో తిరిగి కనిపెట్టబడిన బటర్‌స్కాచ్‌ మిఠాయిని ఇంగ్లాండ్‌లోని రాజకుటుంబ సభ్యులకు క్షీణించిన డెజర్ట్‌గా అందించారు. డాన్‌కాస్టర్‌లోని యార్క్‌షైర్‌లో శామ్యూల్‌ పార్కిన్సన్‌ అనే వ్యక్తి దీనిని సృష్టించినట్లు భావిస్తున్నారు. ఖచ్చితమైన మూలాలు ఎవరికీ తెలియనప్పటికీ, ఈ డెజర్ట్‌ను ప్రేరేపించిన మిఠాయి కోసం ఒక రెసిపీ 1848లో ఒక వార్తాపత్రికలో ప్రచురించబడిరదని రికార్డులు చూపిస్తున్నాయి. వాస్తవానికి, ‘బటర్‌స్కాచ్‌’ అనే పేరు స్కాట్‌లాండ్‌లో ఉత్తరాన సృష్టించబడిన మిఠాయిని సూచిస్తుంది. ఇది ఈ రుచికరమైన మిఠాయి మూలాల గురించి కొన్ని వివాదాలకు కారణం. కానీ కొందరు వ్యక్తులు ఈ పదంలోని ‘స్కాచ్‌’ భాగం వాస్తవానికి ‘స్కార్చ్డ్‌’ అనే పదం నుండి ఉద్భవించిందని, చక్కెర అత్యంత అధిక ఉష్ణోగ్రతల వద్ద వేడి చేయబడే విధానాన్ని సూచిస్తుంది.
ఈ ఇష్టమైన కస్టర్డీ డెజర్ట్‌, బటర్‌స్కోచ్‌ పుడ్డింగ్‌ విషయానికి వస్తే, మూలాలు కొంచెం అస్పష్టంగా ఉంటాయి. ఈ క్రీము, డైరీ ట్రీట్‌ను మొదట యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో తయారు చేసి అందించారని నమ్ముతారు, ఇది బ్రిటిష్‌ మిఠాయి రుచి నుండి ప్రేరణ పొందింది. రెసిపీలో నిజానికి వెన్న, పాలు , గుడ్లు, బ్రౌన్‌ షుగర్‌తో పాటు సూపర్‌ తీపి రుచిని కలిగి ఉండవచ్చు. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద బటర్‌స్కాచ్‌ మిఠాయి రికార్డు నార్వేలో జరిగింది. 3500 పౌండ్ల కంటే ఎక్కువ బరువున్న ఈ మిఠాయి దాదాపు 18 అంగుళాల పొడవుతో 5 అడుగుల వెడల్పుతో ఉంది. బటర్‌స్కాచ్‌ క్యాండీలు 1951లో క్వీన్‌ విక్టోరియాకు యార్క్‌షైర్‌ సందర్శకురాలిగా ఉన్నప్పుడు, ఈ ట్రీట్‌ను కనిపెట్టిన ప్రాంతాన్ని ఆమెకు అందజేయడం వల్ల ఇంగ్లాండ్‌లో ఖ్యాతి పెరిగింది. బటర్‌స్కాచ్‌ , కారామెల్‌ ఒకేలా ఉన్నప్పటికీ, ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, బటర్‌స్కాచ్‌ బ్రౌన్‌ షుగర్‌తో తయారు చేయబడుతుంది. అయితే పంచదార పాకం తెల్ల చక్కెరతో చేయబడుతుంది.
16, సెప్టెంబర్ 2024, సోమవారం
పచ్చబొట్టు చెదిరిపోదేలే...
‘‘పచ్చబొట్టు చెదిరిపోదులే నారాజా...పడుచు జంట చెదిరిపోదులే నారాజా ’ ‘పచ్చబొట్టు చెదిరిపోదులే నారాణి...పడుచు జంట చెదిరిపోదులే నారాణి ’ అంటూ పవిత్రబంధం సినిమాకు ఆరుద్ర రాశారు. మధురంగా రాసిన ఆ యుగళ గీతాన్ని అంతే మధురంగా గంటసాల , సుశీల పాడారు.’’ అయితే పచ్చబొట్టుకు కూడా ఒక చరిత్ర ఉంది. అది సెప్టెంబర్ 16, 2015లో ఏర్పడిరది. దాని గురించి తెలుసుకుందాం.
నేషనల్‌ టాటూ స్టోరీ డే (పచ్చబొట్టుచరిత్ర దినం) సెప్టెంబరు 16న ఉంది. మీ శరీరానికి సిరా వేయడానికి మిమ్మల్ని ప్రేరేపించడానికి మేము సిద్ధంగా ఉన్నాం. పచ్చబట్లు అనేది శరీర కళ యొక్క పురాతన రూపం. ఇది మనకు ఆసక్తిని కలిగి ఉండటానికి , సాధన చేయడానికి చాలా కాలం పాటు కొనసాగింది. పచ్చబట్టు కళను జరుపుకునే జాతీయ దినోత్సవాన్ని పక్కన పెడితే, జూలై 17, జాతీయ టాటూ స్టోరీ డేని 2015 నుండి ఏటా మన పచ్చబొట్లు వెనుక ఉన్న కథలకు అంకితం చేసిన రోజుగా పాటిస్తున్నారని మీకు తెలుసా? ఇప్పుడు మీకు తెలుసా!..
జాతీయ టాటూ స్టోరీ డే చరిత్ర
జాతీయ టాటూ స్టోరీ డేని ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 16న మన సిరాకు దారితీసిన కథనాలను గుర్తుచేసుకోవడానికి జరుపుకుంటారు. పచ్చబట్టు రైలు చాలా మంది ఇప్పటికీ ఎక్కడానికి భయపడతారు. ఆ మానసిక సంకెళ్ళ నుండి బయటపడిన కొద్దిమంది చివరకు వారి శరీరంపై కళను చెక్కడం కోసం వారి ధైర్యాన్ని జరుపుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
పచ్చబొట్లు కూడా సాధారణంగా ఒక వ్యక్తి కథ యొక్క వ్యక్తీకరణ. కొన్నిసార్లు వారు జీవితంలో ఎక్కడికి వెళుతున్నారో కూడా ఒక అంచనా. వారు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న సంస్కృతులలో ముఖ్యమైన భాగాన్ని అందిస్తారు. ఆధునిక వినియోగంతో అభివృద్ధి చెందుతూనే ఉన్నారు. ఇతర కళారూపాల మాదిరిగా కాకుండా, వారి శాశ్వత స్వభావం మనకు ప్రియమైన , అనివార్యమైన జ్ఞాపకాలను చెక్కడానికి వాటిని పరిపూర్ణంగా చేస్తుంది!
చారిత్రాత్మకంగా పచ్చబొట్లు ఒక వ్యక్తి శరీరంపై ఒక వస్తువు లేదా భావోద్వేగాన్ని వర్ణించే పూర్తిగా అలంకారమైనవి. ప్రతీకాత్మకమైనవి లేదా చిత్రమైనవి. యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో టాటూ 1940లలో పేలింది. నార్మన్‌ కీత్‌ కాలిన్స్‌, ఆకెసెయిలర్‌ జెర్రీ, ఇప్పుడు అమెరికన్‌ సాంప్రదాయ పచ్చబొట్టు అని పిలవబడే దానిని స్థాపించడంలో భారీ పాత్ర పోషించారు. హవాయి-ఆధారిత యుద్ధ అనుభవజ్ఞుడు అతను అమెరికన్‌, యూరోపియన్‌ , జపనీస్‌ పచ్చబొట్టు పద్ధతుల నుండి నేర్చుకున్న వాటిని కలిపి ఒక సరికొత్త శైలిని స్థాపించాడు. దానిని ఇప్పుడు అమెరికన్‌ సాంప్రదాయ పచ్చబట్టు అని పిలుస్తారు.
గణాంకాల వారీగా స్టాటిస్టా నిర్వహించిన సర్వే ఫలితాల ప్రకారం, 44శాతం మంది వ్యక్తులకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న 140 మిలియన్ల మంది అమెరికన్లు తమ వద్ద ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ టాటూలు ఉన్నారా అని అడిగినప్పుడు అవును అని సమాధానమిచ్చారు. పచ్చబట్టు! యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో చాలా మంది వ్యక్తులు పచ్చబట్లు వేసుకున్నట్లు కనిపిస్తున్నప్పటికీ, అదే సర్వే నివేదిక ప్రకారం.. దాదాపు మూడు నుండి 17 మిలియన్ల మంది ప్రజలు తమ ముఖం చుట్టూ కన్నీటితో పచ్చబొట్టు వేయించుకున్నారని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, ఇది ఇప్పటికీ తిరుగుబాటు చర్యగా పరిగణించబడుతుంది. - డ్రాప్‌ టాటూ అనేది ప్రజలు పొందే అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన టాటూలలో ఒకటి.
14, సెప్టెంబర్ 2024, శనివారం
కమ్యూనిస్టు యోధునికి కన్నీటి వీడ్కోలు
పార్టీలకతీతంగా నివాళులర్పించిన నేతలు
బారులు తీరిన ప్రజానీకం
ఉద్వేగ భరితంగా అంతిమయాత్ర
పలు దేశాల రాయబారులు హాజరు
ఎయిమ్స్‌కు సీతారాం ఏచూరి భౌతిక కాయం అప్పగింత
ప్రజాశక్తి-న్యూఢల్లీి బ్యూరో
అలుపెరగని పోరాట యోధుడు, మార్క్సిస్టు మేధావి 2024 సెప్టెంబర్ 12న గురువారం కన్నుమూసిన సిపిఎం ప్రధాన కార్యదర్శి సీతారాం ఏచూరి(72)కి అశేష ప్రజానీకం 14న శనివారం కన్నీటి వీడ్కోలు పలికింది. దేశవ్యాప్తంగా వివిధ రాష్ట్రాల నుండి తరలివచ్చిన వేలాదిమంది సిపిఎం కార్యకర్తలు, వామపక్ష అభిమానులు, ప్రగతిశీల, లౌకిక వాదులు తమ ప్రియతమ నేతకు తుది వీడ్కోలు పలికారు. అంతకుముందు ఉదయం నుండే ప్రజల సందర్శనార్ధం ఆయన భౌతికకాయం ఉంచిన న్యూఢల్లీి సిపిఎం కేంద్ర కార్యాలయం ఎకెజి భవన్‌ వద్ద ఉద్వేగభరిత వాతావరణం నెలకొంది. ఉదయం పదిగంటలకు ఏచూరి భౌతిక కాయాన్ని ఆయన నివాసం నుండి ఎకెజి భవన్‌కు తీసుకువచ్చారు. అప్పటికే ఆ ప్రాంతం అంతిమ నివాళులర్పించడానికి వచ్చిన వారితో కిక్కిరిసిపోయింది. ప్రియతమ నేతకు జోహార్లు చెబుతూ వారు చేసిన నినాదాలతో మారుమ్రోగింది. వివిధ దేశాల రాయబారులతోపాటు, పార్టీలు, భావజాలాలకు అతీతంగా పలువురు నేతలు, వివిధ రంగాలకు చెందినవారు తరలివచ్చారు. నేపాల్‌ మాజీ ప్రధానమంత్రి మాధవ్‌కుమార్‌ నేపాల్‌తో పాటు, చైనా, రష్యా, వియత్నాం, సిరియా, పాలస్తీనా, క్యూబా దేశాలకు చెందిన రాయబారులు ఏచూరి భౌతిక కాయాన్ని సందర్శించి అంతిమ నివాళులర్పించారు. మాజీ ఉపరాష్ట్రపతి హమిద్‌ అన్సారీ, కాంగ్రెస్‌ పార్టీ సీనియర్‌ నేత సోనియాగాంధీ, కేరళ ముఖ్యమంత్రి పినరయి విజయన్‌, మాజీ ముఖ్యమంత్రులు అశోక్‌ గెహాట్‌, మాణిక్‌ సర్కార్‌, అఖిలేష్‌ యాదవ్‌, శరద్‌పవార్‌, సిపిఐ ప్రధాన కార్యదర్శి డి.రాజా, సిపిఐ ఎంఎల్‌ ప్రధాన కార్యదర్శి దీపాంకర్‌ భట్టాచార్య, ఫార్వర్డ్‌ బ్లాక్‌ ప్రధాన కార్యదర్శి జి.దేవరాజన్‌, ఆర్‌ఎస్‌పి ప్రధాన కార్యదర్శి మనోజ్‌ భట్టాచార్య, ప్రముఖ చరిత్రకారిణీ రొమిల్లాథాపర్‌, ప్రొఫెసర్‌ జిఎన్‌ సాయిబాబా తదితరులు ఎకెజి భవన్‌ వద్ద ఏచూరి భౌతిక కాయానికి నివాళులర్పించారు. ఆయనతో తమకు ఉన్న అనుబంధాన్ని, దేశ ప్రజలకోసం ఆయన చేసిన పోరాటాలను గుర్తుచేసుకున్నారు. అనంతరం మధ్యాహ్నం 3 గంటల ప్రాంతంలో ‘రెడ్‌సెల్యూట్‌ కామ్రేడ్‌, సీతారాం ఏచూరి అమర్‌రహే, లాల్‌సలామ్‌... లాల్‌సలామ్‌’ అన్న నినాదాలతో అంతిమయాత్ర ప్రారంభమైంది. విద్యార్థులు, యువత, కళాకారులు వివిధ భాషలకు చెందిన విప్లవ గీతాలను పాడుతూ రెండు కిలోమీటర్ల మేర సాగిన అంతియమాత్రలో భాగస్వాములయ్యారు. ఏచూరి భౌతిక కాయాన్ని ఉంచిన అంబులెన్స్‌ ముందు కదలగా, దానిలోనే ఆయన కుటుంబసభ్యులు కూడా ఉన్నారు. అంబులెన్స్‌ వెనుకే ముందువరసలో సిపిఎం పొలిట్‌బ్యూరో సభ్యులు, ఆ తరువాత కేంద్ర కమిటీ సభ్యులు నడిచారు. ఆ తరువాత వేలాదిమంది నాయకులు, కార్యకర్తలు, సాధారణ ప్రజలు అంతిమయాత్రలో భాగస్వాములయ్యారు. సాయంత్రం 4.40గంటలకు ఎయిమ్స్‌లోని అనాటమీ విభాగానికి కుటుంబ సభ్యులు, పొలిట్‌బ్యూరో సభ్యులు ఏచూరి భౌతిక కాయాన్ని అప్పగించారు. అక్కడే పది నిమిషాలపాటు చివరిసారి చూసి, కడసారి నివాళులర్పించి కన్నీళ్లతో బయటకు వచ్చేశారు. మార్క్సిస్టు యోధుని మహా ప్రస్థానం ముగిసింది.
11, సెప్టెంబర్ 2024, బుధవారం
ఆర్‌ యు ఓకే
ఆర్‌ యు ఓకే డే (R U OK ) అనేది ఆస్ట్రేలియాలో వార్షిక పరిశీలన, ప్రతి సెప్టెంబర్ రెండవ గురువారం జరుపుకుంటారు. ఈ సంవత్సరం, ఇది సెప్టెంబర్ 12న వస్తుంది. ఈ రోజున, ఆస్ట్రేలియన్లు ఒకరినొకరు చూసుకుంటారు. ముఖ్యంగా కష్టకాలంలో ఉన్నవారు. ఏడాది పొడవునా మనం చాలా బిజీగా ఉంటాము కాబట్టి, మనల్ని , మన చుట్టూ ఉన్నవారిని చూడడానికి, వినడానికి , అర్థం చేసుకోవడానికి ఆర్‌ యు ఓకే డే వంటి రోజులు పాటించడం చాలా బాగుంది. ఈ రోజు సామాజిక ఒంటరితనం , సమాజ ఐక్యత యొక్క సంక్షోభాన్ని కూడా పరిష్కరిస్తుంది. ఆత్మహత్యల నివారణ , కౌన్సెలింగ్‌పై దృష్టి సారించి, ఆర్‌ యు ఓకే డే జీవితాలను కాపాడుతుంది.
చరిత్ర: 1995లో, బారీ లార్కిన్‌ ఆత్మహత్య అతని కుటుంబ సభ్యులను , స్నేహితులను తీవ్ర దుఃఖంలోకి నెట్టింది. సమాధానం లేని ప్రశ్నలతో. 2009లో, అతని కుమారుడు గావిన్‌ లార్కిన్‌ తన తండ్రి ఆత్మహత్య గురించి ఏదైనా చేయాలని ఎంచుకున్నాడు. అతను తన తండ్రిని గౌరవించడానికి , మరిన్ని ఆత్మహత్యలను నివారించడానికి ఒకే ఒక ప్రశ్నతో ముందుకు వచ్చాడు: ‘‘మీరు బాగున్నారా?’’ గావిన్‌ , అతని స్నేహితులు కొందరు దీనిని జాతీయ ప్రచారంగా మార్చాలని నిర్ణయించుకున్నారు. ఈ అవగాహన నుండి , వారి నైపుణ్యం , అభిరుచితో, ‘ఆర్‌యుఒకే’ సరేనా? పుట్టింది.
గావిన్‌ 2011లో క్యాన్సర్‌తో మరణించాడు. అయితే ఒక సంభాషణ జీవితాన్ని మార్చగలదనే నమ్మకాన్ని నిజంగా కలిగి ఉన్నాడు. అతని వారసత్వం ఇప్పుడు జాతీయ సంభాషణ ఉద్యమం. ఆర్‌యు ఒకే సరేనా? హాని , ఆత్మహత్యల నిరోధక స్వచ్ఛంద సంస్థ, ఇది ఇతరులకు , వారి జీవితాల్లోని కష్ట సమయాలను నావిగేట్‌ చేయడానికి సహాయపడే సంభాషణలను కలిగి ఉండేలా ప్రజలను ప్రోత్సహిస్తుంది. 2011లో, R U OK వెనుక ఉన్న అసాధారణ కథపై ఒక డాక్యుమెంటరీ రూపొందించబడిరది.
R U OK సరేనా? సహాయం అందించే వ్యక్తి యొక్క ప్రేరణ, విశ్వాసం , నైపుణ్యాలను పెంపొందించడంపై దృష్టి పెడుతుంది, ముఖ్యంగా ఆత్మహత్య ఆలోచనలను త్వరగా గుర్తించడంలో. వ్యక్తులు తమ సంబంధాలలో ఎక్కువ సమయం పెట్టుబడి పెట్టేలా ప్రోత్సహించడం ద్వారా ఆత్మహత్య నిరోధక ప్రయత్నాలకు సంస్థ సహకరిస్తుంది - స్నేహితులు, కుటుంబ సభ్యులు, సహోద్యోగులు. ఇది మీకు అవసరమైనప్పుడు సహాయం కోసం అడగడం కంటే సహాయకుడిగా ఒకరి నైపుణ్యాలను అభివఅద్ధి చేయడం. ఆర్‌ యు ఓకే డే కూడా మానసిక వ్యాధుల కళంకాన్ని తొలగించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.
సెప్టెంబర్ 12 జాతీయ మహిళా పోలీసు దినోత్సవం
జాతీయ పోలీసు మహిళా దినోత్సవాన్ని ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 12న జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు దేశవ్యాప్తంగా శాంతిభద్రతలను అమలు చేసే మహిళా పోలీసు అధికారుల సహకారాన్ని గుర్తించి జరుపుకుంటుంది. నేడు యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో దాదాపు 10శాతం పోలీసు బలగాలు మాత్రమే మహిళలతో రూపొందించబడ్డాయి. జాతీయ పోలీసు మహిళా దినోత్సవం మరింత మంది మహిళలను సేవలో చేరేలా ప్రోత్సహించడం ద్వారా దాన్ని సరిదిద్దాలని భావిస్తోంది. చట్టాన్ని అమలు చేసే పాత్రలను మరింత మంది మహిళలు చేపట్టేందుకు ప్రచారాలు , కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి. ఈ అధికారులకు కఅతజ్ఞతలు తెలియజేయడంతో పాటు, చట్టాన్ని అమలు చేసే సంస్థలు బలమైన మహిళా ప్రాతినిధ్యాన్ని కలిగి ఉండే భవిష్యత్తు కోసం కూడా ఈ రోజు ఆశిస్తోంది. మహిళా సాధికారత అనేది మహిళా విద్యకు సంబంధించినది, మహిళల కోసం ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక స్కాలర్‌షిప్‌లు ఉన్నాయి, స్కాలరూలో యువతులు తమ కెరీర్‌ మార్గాన్ని ఎంచుకోవడంలో సహాయపడే అగ్రశ్రేణి మహిళా స్కాలర్‌షిప్‌ల జాబితా ఉంది.
చరిత్ర: యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో మొదటి పోలీసు మహిళ ఎక్కువగా మేరీ ఓవెన్స్‌. ఆమెను 1891లో చికాగో పోలీస్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌ నియమించింది. దీనికి ముందు న్యూయార్క్‌ నగరంలోని జైళ్లలో పోలీసు మాట్రన్‌లు అరుదైన దఅశ్యం కానప్పటికీ, ఓవెన్స్‌ చేసినట్లుగా అరెస్టు చేసే అధికారం వారికి లేదు. ఆలిస్‌ వెల్స్‌ను 1910లో లాస్‌ ఏంజిల్స్‌ పోలీసు విభాగం నియమించింది , యునైటెడ్‌ స్టేట్స్లో అమెరికాలో జన్మించిన మొదటి మహిళా పోలీసు అధికారి. వెల్స్‌ మాదిరిగా కాకుండా, ఓవెన్స్‌ కెనడాలో జన్మించాడు.
1854లో, మహిళా ఖైదీలను శోధించడానికి , రక్షించడానికి న్యూయార్క్‌ నగరం మొదటి పోలీసు మాట్రాన్‌లను నియమించింది, అయితే వారు చట్ట అమలు అధికారం లేని పౌరులు. ఈ పాత్ర మహిళల్లో బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది , చాలా మంది యునైటెడ్‌ స్టేట్స్‌లోని వివిధ ప్రాంతాలలో ఇలాంటి స్థానాలకు దరఖాస్తు చేయడం ప్రారంభించారు. 1910లో, లాస్‌ ఏంజిల్స్‌ పోలీస్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆలిస్‌ వెల్స్‌ను మొదటి క్రమబద్ధంగా రేట్‌ చేయబడిన పోలీసులను నియమించింది. ఆమెకు ముందు, మాట్రాన్‌లు మగవారిగా , చాలా ప్రకాశవంతంగా కనిపించలేదు. వెల్స్‌ కళాశాల గ్రాడ్యుయేట్‌, ఒక సామాజిక కార్యకర్త , ఉద్దేశపూర్వకంగా పోలీసు అధికారి పదవిని కోరాడు. పోలీసు శాఖలు మహిళలను అధికారులుగా నియమించాలనే జాతీయ ఉద్యమంలో ఆమె త్వరలోనే మార్గదర్శకురాలైంది. అయితే, అది నిజంగా జరగలేదు , మహిళలను కోటాల ద్వారా నియమించుకున్నారు. దీనర్థం వారు క్రమం తప్పకుండా వివక్ష, నిశ్శబ్ద ధిక్కారం, కార్యాలయంలో సెక్సిజం , ఇతర ద్వంద్వ ప్రమాణాలను ఎదుర్కొంటారు. పోలీసు ఏజన్సీలలో ఉద్యోగ సమానత్వం కోసం అనేక కోర్టు కేసులు పోరాడారు. ష్ప్రిట్జర్‌ వర్సెస్‌ లాంగ్‌, వెల్స్‌ వర్సెస్‌ సివిల్‌ సర్వీస్‌ కమిషన్‌ , పెన్సిల్వేనియాలోని జోవాన్‌ రోస్సీ కేసు వంటి కేసులు మైలురాయిగా నిలిచాయి. ఓక్లాండ్‌ సివిల్‌ సర్వీస్‌ బోర్డ్‌ సిటీకి వ్యతిరేకంగా ఆగస్ట్‌ 1971 క్లాస్‌-యాక్షన్‌ దావాను వెరాగెన్‌ హార్డీ తీసుకువచ్చారు, ఇది ఓక్లాండ్‌ పోలీస్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌తో ఉన్న పోలీసు అధికారులకు పౌర సేవా వర్గీకరణను కోరింది, ఇది పురుషులు , మహిళలు అనుమతించబడుతుంది. సమాన ప్రాతిపదిక. ఈరోజు పోలీసులు అన్ని అంశాల్లో పోలీసు విధుల్లో పాల్గంటున్నారు.
9, సెప్టెంబర్ 2024, సోమవారం
నేడు ఆత్మహత్య నివారణ దినోత్సవం
ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 10న జరుపుకునే ప్రపంచ ఆత్మహత్య నివారణ దినోత్సవాన్ని ఇంటర్నేషనల్‌ అసోసియేషన్‌ ఫర్‌ సూసైడ్‌ ప్రివెన్షన్‌ (IASP) నిర్వహిస్తుంది. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) ఆమోదించింది. ఈ కార్యక్రమం సమస్యపై దృష్టి సారిస్తుంది, కళంకాన్ని తగ్గిస్తుంది , సంస్థలు, ప్రభుత్వం ప్రజలలో అవగాహన పెంచుతుంది, ఆత్మహత్యలను నివారించవచ్చని ఏకవచన సందేశాన్ని ఇస్తుంది.
WSPD 2024-2026 యొక్క థీమ్‌, ‘‘కథనాన్ని మార్చండి,’’ కళంకం వంటి అడ్డంకులను విచ్ఛిన్నం చేయడం, అవగాహన పెంచడం , ఆత్మహత్యలను నిరోధించడానికి అవగాహన , మద్దతు సంస్కృతిని సృష్టించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఆత్మహత్యల కథనాన్ని మార్చడంలో ప్రతి ఒక్కరూ, వ్యక్తులు, సంఘాలు, సంస్థలు , ప్రభుత్వాలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాలి.
భారతదేశంలో ఆత్మహత్యల నివారణ , జోక్య ప్రయత్నాలు ప్రారంభ దశలో ఉన్నాయి. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) ప్రకారం, భారతదేశంలో ఆత్మహత్య అనేది తీవ్రమైన ప్రజారోగ్య సమస్య.అయితే సాక్ష్యాధారాల ఆధారంగా సకాలంలో జోక్యం చేసుకోవడం ద్వారా దీనిని నివారించవచ్చు. ఐక్యరాజ్యసమితి సస్టేయినబుల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ గోల్స్‌లో ఆత్మహత్యల నివారణ కూడా ఒకటి. ఇందులో 2030 నాటికి ప్రపంచ ఆత్మహత్యల రేటును మూడిరట ఒక వంతు తగ్గించేందుకు కృషి చేయాలని సభ్య దేశాలను కోరారు. మానసిక ఆరోగ్య సంరక్షణ చట్టం 2017లో ఆత్మహత్యను నేరరహితం చేయడం , భారతదేశం మొట్టమొదటి మానసిక ఆరోగ్య టోల్‌ ఫ్రీ హెల్ప్‌లైన్‌ కిరణ్‌ను ప్రారంభించడం వంటివి భారత ప్రభుత్వం తీసుకున్న ముఖ్యమైన చర్యలు.అనేకమంది నిపుణులు ఆత్మహత్యల నివారణకు జాతీయ వ్యూహం తక్షణ అవసరాన్ని నొక్కిచెప్పారు. అది ప్రకఅతిలో బహుళ రంగాలకు సంబంధించినది.
అదృష్టవశాత్తూ, భారతదేశం తన మొదటి జాతీయ ఆత్మహత్య నిరోధక వ్యూహాన్ని నవంబర్‌ 2022లో విడుదల చేసింది. డాక్టర్‌ వికాస్‌ ఆర్య (ది యూనివర్శిటీ ఆఫ్‌ మెల్‌బోర్న్‌) రచించిన ఒక జర్నల్‌ కథనం ప్రకారం, ‘‘జాతీయ వ్యూహం వివిధ లక్ష్యాలను, కీలకమైన వాటాదారులు , లక్ష్యాలను నిర్దేశించే సమయ వ్యవధిని వివరిస్తుంది. ఆరోగ్య , సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ జాతీయ స్థాయిలో ప్రణాళికను ఆమోదించడంలో కీలకమైన సంస్థగా గుర్తించింది. అనేక ఇతర మంత్రిత్వ శాఖలు (ఉదా., విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ, సామాజిక న్యాయం , సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ, వ్యవసాయ మంత్రిత్వ శాఖ) వాటాదారులు (ఉదా., రాష్ట్ర స్థానిక ప్రభుత్వాలు, ఎన్‌జిఒలు , కమ్యూనిటీ-స్థాయి ఆరోగ్య కార్యకర్తలు, విద్యావేత్తలు , మీడియా) ఈ వివిధ మంత్రిత్వ శాఖలు , వాటాదారులను అమలు చేయడానికి కలిసి వస్తాయని ఆశిస్తున్నారు. జాతీయ, రాష్ట్ర , స్థానిక స్థాయిలలో ఈ వ్యూహం 2030 నాటికి భారతదేశంలో ఆత్మహత్యల మరణాలను 10శాతం తగ్గించే లక్ష్యంతో ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ బహుళ రంగాల విధానంపై ఆధారపడిరది. ‘‘భారతదేశం మొదటి జాతీయ ఆత్మహత్య నిరోధక వ్యూహం ప్రజారోగ్యం , ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యూహాల ప్రాముఖ్యతను హైలైట్‌ చేస్తుంది. భారతదేశంలోని ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థలో వనరుల కొరత కారణంగా, ఆత్మహత్య నివారణకు ప్రజారోగ్య వ్యూహాలకు పరిమితితో సహా ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి. ప్రాణాంతక సాధనాలు (ఉదా., ప్రాణాంతకమైన పురుగుమందులపై నిషేధం), గేట్‌కీపర్‌ శిక్షణ , వివిధ విభిన్న సెట్టింగ్‌లలో అవగాహన కార్యక్రమాలు (ఉదా., పాఠశాలలు), వివిధ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో ఆత్మహత్యను బాధ్యతాయుతంగా నివేదించడం , ఆత్మహత్య నిఘా డేటా నాణ్యతను మెరుగుపరచడం’’
ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు
ఆత్మహత్య నేరం మానసిక ఆరోగ్య సంరక్షణ చట్టం 2017 భారతీయ శిక్షాస్మృతిలోని సెక్షన్‌ 309 చట్టాలను తిరస్కరించింది. ఆత్మహత్యాయత్నం నేరం కాదని పేర్కొంది. ఆత్మహత్యాయత్నానికి ప్రయత్నించే వ్యక్తి చాలా ఒత్తిడికి లోనవుతున్నాడని , శిక్షకు హామీ ఇవ్వలేదని నమ్ముతారు. ఇంకా, ఈ చట్టం ఆత్మహత్యకు ప్రయత్నించే వ్యక్తులకు ఉచిత ఆరోగ్య సంరక్షణ, పునరావాసం వంటి నిబంధనలను ప్రకటించింది.
సామాజిక న్యాయం, సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ సెప్టెంబర్ 2020లో మానసిక ఆరోగ్య మద్దతు అవసరమైన వ్యక్తులకు సహాయం చేయడానికి కిరణ్‌ (1800-599-0019) టోల్‌-ఫ్రీ 24/7 మానసిక ఆరోగ్య హెల్ప్‌లైన్‌ను ప్రారంభించింది. కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి కారణంగా పెరుగుతున్న బాధలు , మానసిక సామాజిక దుర్బలత్వాల నేపథ్యంలో మానసిక సహాయాన్ని అందించడం అనేది డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ ఎంపవర్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ పర్సన్స్‌ విత్‌ డిజేబిలిటీస్‌ ((DEPwD) చే అభివృద్ధి చేసిన హెల్ప్‌లైన్‌ యొక్క లక్ష్యం.
హెల్ప్‌లైన్‌ స్క్రీనింగ్‌, మానసిక ఆరోగ్య ప్రథమ చికిత్స, సంక్షోభ నిర్వహణ , ఇతర మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులకు సిఫార్సులు వంటి సేవలను అందిస్తుంది. 600 మందికి పైగా క్లినికల్‌ సైకాలజిస్టులు , సైకియాట్రిస్ట్‌లు హెల్ప్‌లైన్‌లో పాల్గంటున్నారు. 13 భాషల్లో కాల్‌లు చేయవచ్చు: హిందీ, అస్సామీ, తమిళం, మరాఠీ, ఒడియా, తెలుగు, మలయాళం, గుజరాతీ, పంజాబీ, కన్నడ, బెంగాలీ, ఉర్దూ , ఇంగ్లీష్ణ్‌.
కోవిడ్‌ పాజిటివ్‌ ఆత్మహత్య బాధితుల కుటుంబ సభ్యులకు పరిహారం
సెప్టెంబరు 23, 2021న, కోవిడ్‌తో బాధపడుతున్న 30 రోజులలోపు ఆత్మహత్యతో మరణించిన వ్యక్తుల కుటుంబ సభ్యులకు ఆర్థిక సహాయం అందించడాన్ని పరిశీలిస్తున్నట్లు భారత కేంద్ర ప్రభుత్వం తెలిపింది. కోవిడ్‌-19 నుండి వచ్చిన బాధల కారణంగా ఆత్మహత్య మరణాలను చేర్చాలని సుప్రీం కోర్టుసలహా తర్వాత ఇది జరిగింది.
ఆత్మహత్యల నివారణ విధానం
మధ్యప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం ఆత్మహత్యకు వ్యతిరేకంగా ‘సే యెస్‌ టు లైఫ్‌’ అనే ప్రచారాన్ని నిర్వహిస్తున్న ప్రముఖ మానసిక వైద్యుడు డాక్టర్‌ సత్యకాంత్‌ త్రివేది ఇచ్చిన సూచన లేఖను తీవ్రంగా పరిగణించడం ద్వారా భారతదేశపు మొట్టమొదటి ఆత్మహత్య నిరోధక విధానాన్ని రూపొందించే పనిని ప్రారంభించింది.
రాష్ట్రంలో ప్రస్తుతం ఉన్న ఆత్మహత్య-నివారణ మౌలిక సదుపాయాలపై, వైద్య విద్య మంత్రి విశ్వాస్‌ సారంగ్‌ మాట్లాడుతూ, తాజా చొరవ రాష్ట్రానికి ప్రత్యేకంగా ఉద్దేశించబడలేదు. అయితే ప్రభుత్వం సమస్యను సార్వత్రికమైనదిగా చూస్తుంది. వ్యూహం ప్రతిచోటా ఉదంతాలను తగ్గించడానికి చర్యలను సూచిస్తుంది.
‘‘సమాజంలో ఆత్మహత్య అనేది నిస్సందేహంగా ఒక పెద్ద సమస్య , దానిలోని ప్రతి విభాగం దాని ద్వారా ప్రభావితమవుతుంది. మేము తరచుగా ఆత్మహత్యలను చూస్తున్నాం. ఇది ఖచ్చితంగా మానసిక ఆరోగ్యంతో ముడిపడి ఉంటుంది. దీనిని తనిఖీ చేసి, దీనికి పరిష్కారం కనుగొనండి.
8, సెప్టెంబర్ 2024, ఆదివారం
నేడు తజికిస్తాన్‌ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం
సుప్రీం సోవియట్‌ సెప్టెంబర్ 9, 1991న ‘‘తజికిస్తాన్‌ రిపబ్లిక్‌ యొక్క రాష్ట్ర స్వాతంత్య్రంపై’’ రిజల్యూషన్‌ , ప్రకటనను జారీ చేసింది. ఇది అధికారికంగా తాత్కాలిక అధ్యక్షుడు ఖద్రిద్దీన్‌ అస్లోనోవ్‌ సంతకం చేశారు. సోవియట్‌ యూనియన్‌ విచ్ఛిన్నం తరువాత, తజికిస్తాన్‌ డిసెంబర్ 26, 1991న అధికారిక స్వాతంత్య్రం పొందింది.
చరిత్ర : తజికిస్తాన్‌ మధ్య ఆసియాలో భూపరివేష్టిత దేశం, దీనిని అధికారికంగా రిపబ్లిక్‌ ఆఫ్‌ తజికిస్తాన్‌ అని పిలుస్తారు. దుషాన్బే దేశ రాజధాని , అతిపెద్ద నగరం. దీనికి దక్షిణాన ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌, పశ్చిమాన ఉజ్బెకిస్తాన్‌, ఉత్తరాన కిర్గిజిస్తాన్‌ , తూర్పున చైనా సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ , ఉజ్బెకిస్తాన్‌ విభాగాలు తాజిక్‌ ప్రజల సాంప్రదాయ మాతృభూమిలో కూడా భాగంగా ఉన్నాయి. తజికిస్తాన్‌ ఒకప్పుడు నియోలిథిక్‌, కాంస్య యుగం మహానగరమైన సరాజ్మ్‌తో సహా బహుళ ప్రాచీన సంస్కృతులకు నిలయంగా ఉంది. ఆ తర్వాత బౌద్ధమతం, నెస్టోరియన్‌ క్రైస్తవం, హిందూమతం , ఇస్లాం వంటి అనేక విశ్వాసాలు , సంస్కృతుల రాజ్యాలచే పాలించబడిరది.
అకేమెనిడ్‌ సామ్రాజ్యం, ససానియన్‌ సామ్రాజ్యం, హెఫ్తలైట్‌ సామ్రాజ్యం, సమనిద్‌ సామ్రాజ్యం , మంగోల్‌ సామ్రాజ్యంతో సహా అనేక సామ్రాజ్యాలు, రాజవంశాలు ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించాయి. అప్పుడు రష్యన్‌ సామ్రాజ్యం భూభాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంది. ఆ తర్వాత సోవియట్‌ యూనియన్‌ స్వాధీనం చేసుకుంది. 1929లో పూర్తి స్థాయి సోవియట్‌ రిపబ్లిక్‌గా అవతరించడానికి ముందు సోవియట్‌ యూనియన్‌లో స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన రిపబ్లిక్‌గా ఉన్నప్పుడు ఆదేశ ప్రస్తుత సరిహద్దులు నిర్ధారించారు.
పోలాండ్‌, తజిక్‌ సోవియట్‌ సోషలిస్ట్‌ రిపబ్లిక్‌, ఇతర యుఎస్‌ఎస్‌ఆర్‌లో ప్రారంభమైన తూర్పు ఐరోపాలో తిరుగుబాటును ఎదుర్కొన్నారు. రిపబ్లిక్లు, స్వాతంత్య్రం ప్రకటించాయి. అయితే సోవియట్‌ యూనియన్‌ ఉనికిలో ఉన్నప్పుడే ఈ స్వాతంత్య్రం ప్రకటించబడిరది. అయినప్పటికీ, ఈ ప్రకటన తజికిస్తాన్‌ నిజమైన స్వాతంత్య్రానికి మార్గంలో మొదటి అడుగు.
ఆగష్టు 1991లో అత్యవసర పరిస్థితిపై రాష్ట్ర కమిటీ విఫలమైన తిరుగుబాటు తర్వాత జాతీయ రిపబ్లిక్లు జాతీయ స్వాతంత్య్రాన్ని ప్రకటించే ప్రక్రియను ప్రారంభించాయి. గతంలో దేశాన్ని పాలించిన తజికిస్తాన్‌ కమ్యూనిస్ట్‌ పార్టీ కూడా చట్టబద్ధంగా రద్దు చేయబడిరది. సుప్రీం సోవియట్‌ సెప్టెంబర్ 9, 1991న ‘‘తజికిస్తాన్‌ రిపబ్లిక్‌ యొక్క రాష్ట్ర స్వాతంత్య్రంపై’’ రిజల్యూషన్‌ , ప్రకటనను జారీ చేసింది. ఇది అధికారికంగా తాత్కాలిక అధ్యక్షుడు ఖద్రిద్దీన్‌ అస్లోనోవ్‌ సంతకం చేశారు. సోవియట్‌ యూనియన్‌ విచ్ఛిన్నం తరువాత, తజికిస్తాన్‌ డిసెంబర్ 26, 1991న అధికారిక స్వాతంత్య్రం పొందింది.
మరికొన్ని వివరాలు
తజికిస్తాన్‌ అధికారిక నామం రిపబ్లిక్‌ ఆఫ్‌ తజికిస్తాన్‌, పూర్వపు తజిక్‌ సోవియట్‌ సోషలిస్ట్‌ రిపబ్లిక్‌, మధ్య ఆసియాలోని ఒక దేశం. దీనికి ఆఫ్ఘానిస్తాన్‌, చైనా, కిర్గిజ్‌ స్తాన్‌, ఉజ్బెకిస్తాన్లతో సరిహద్దులు ఉన్నాయి. దక్షిణంలో ఉన్న పాకిస్థాన్‌ను వాఖన్‌ కారిడార్‌ వేరు చేస్తుంది. తజికిస్తాన్‌ అంటే తజిక్‌ల మాతృభూమి అని అర్థం. మధ్య ఆసియాలో తజికిస్తాన్‌ పర్వతమయమైన భూబంధిత సార్వభౌమత్వాధికారం కలిగిన దేశం. 2013 గణాంకాలను అనుసరించి జనసంఖ్య 8 మిలియన్లని అంచనా. జసంఖ్యాపరంగా తజకిస్థాన్‌ ప్రపంచదేశాలలో 98 వ స్థానంలో ఉంది. దేశ వైశాల్యం 143100 చ.కి.మీ. వైశాల్యపరంగా తజకిస్థాన్‌ ప్రపంచదేశాలలో 96వ స్థానంలో ఉంది. తజకిస్థాన్‌ సంప్రదాయంగా తజిక్‌ ప్రజలకు స్థానిక ప్రదేశంగా ఉంది. ప్రస్తుతం దేశంలో తజకిస్థాన్‌, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌, ఉజ్బెకిస్థాన్‌ ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. ప్రస్తుత తజకిస్థాన్‌ ప్రాంతంలో పూర్వం పలు ఆసియన్‌ సంప్రదాయాలకు నిలయంగా ఉంది. తర్జం నగరంలో నియోలిథిక్‌, కాంశ్యయుగం కాలంనాటి ప్రజలు నివసించారు. తరువాత తజకిస్థాన్‌ పలు మతాలకు, సంస్కృతులకు చెందిన పాలకులు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. బక్ట్రియా- మర్గియానా, అండ్రొనొవొ సంస్కృతి, బుద్ధిజం, నెస్టోరియన్‌ క్రిస్టియానిటీ, జరొయాస్ట్రియనిజం, మనిచీయిజం మొదలైన పలు సంస్కృతులకు చెందిన పాలకులు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. ఈ ప్రాంతం పలు సామ్రాజ్యాలలో భాగమై పలు రాజవంశాల పాలనలో ఉంది.
కరెన్సీ తజికిస్తాని సొమొని, అధికారిక భాషలు తజికి, రష్యన్‌
అధ్యక్షుడు: ఎమొమొలి రహిమాన్‌, ప్రధానమంత్రి: కోఖిర్‌ రసూయిజోడా
ప్రభుత్వం: యునిటెరి స్టేట్‌ , ప్రెసిడెన్సియల్‌ సిస్టమ్‌, సెమీప్రెసిడెన్సిల్‌ సిస్టమ్‌
జనాభా 2022 లెక్కల ప్రకారం : 99,5000
6, సెప్టెంబర్ 2024, శుక్రవారం
వినాయకచవితి -దాని ప్రత్యేకత
వినాయక చవితి, భారతీయుల అతిముఖ్య పండుగలలో ఇది ఒక పండగ. పార్వతి, పరమేశ్వరుల కుమారుడైన వినాయకుని పుట్టినరోజునే వినాయక చవితిగా జరుపుకుంటారు. భాద్రపదమాసం శుక్ల చతుర్థి మధ్యాహ్న శుభ సమయంలో హస్త నక్షత్రం రోజున చవితి ఉత్సవాలు ప్రారంభం అవుతాయి.
చరిత్ర : 1892లో ప్రజా వ్యతిరేక అసెంబ్లీ చట్టం ద్వారా హిందూ సమావేశాలపై బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం నిషేధాన్ని విధించింది. భారతీయ స్వాతంత్య్ర సమరయోధుడు లోకమాన్య తిలక్‌, బ్రిటీష్‌ వారిపై భారత స్వాతంత్య్రోద్యమం మద్దతుగా ప్రజలందరిలో జాతీయ స్ఫూర్తి రగిలించే ఏ చిన్న అవకాశాన్ని వదిలిపెట్టలేదు. దేశవ్యాప్తంగా అందరినీ ఒక్కటి చేసే సంకల్పంతో ఇప్పుడు నిరంతరంగా సాగుతున్న గణపతి ఉత్సవాలు, శివాజీ ఉత్సవాలు మొదటిసారిగా ప్రారంభించి సాధించాడు. భారతీయుల పూజా మందిరాల్లో జరిగే గణేశ పూజకు సామూహికమైన, సామాజికమైన, సార్వజనీనమైన ప్రాధాన్యత అందించడంలో అతను చేసిన కృషి అనన్య సామాన్యం.
పూజా విశేషాలు: వినాయక చవితి నాడు విఘ్నేశ్వరుడిని 21 రకాల ఆకులతో పూజిస్తారు. మాచీ పత్రం`మాచిపత్రి, బృహతీ పత్రం`ములక,
బిల్వ పత్రం`మారేడు, దూర్వాపత్రం`గరిక, దత్తూర పత్రం`ఉమ్మెత్త,
బదరీ పత్రం`రేగు, అపామార్గ పత్రం`ఉత్తరేణి, తులసీ పత్రం`తులసి, చూత పత్రం`మామిడి, కరవీర పత్రం`గన్నేరు, విష్ణుక్రాంత పత్రం`శంఖపుష్పం, దాడిమీ పత్రం`దానిమ్మ, దేవదారు పత్రం`దేవదారు, మరువక పత్రం`ధవనం, మరువం, సింధువార పత్రం`వావిలి, జాజి పత్రం`జాజిమల్లి, గండకీ పత్రం`లతాదూర్వా (కామంచి ఆకులు), శమీ పత్రం`జమ్మి, అశ్వత్థ పత్రం`రావి, అర్జున పత్రం`తెల్ల మద్ది, అర్క పత్రం`జిల్లేడు.
విఘ్నేశ్వరుని కథ: సూత మహాముని శౌనకాది మహా మునులకు విఘ్నేశ్వరుని కథ ఇలా చెప్పాడు. పూర్వం గజ రూపం కల రాక్షసుడొకడు పరమ శివుని కొరకు ఘోరమైన తపస్సు చేసాడు. అతని తపస్సుకు మెచ్చి భక్త సులభుడైన పరమేశ్వరుడు ప్రత్యక్షమై ‘భక్తా! నీ కోరికేమి?’ అని అడుగగా, ఆ రాక్షసుడు, స్వామీ! నీవు ఎల్లప్పుడూ నా ఉదరం నందే నివసించాలి’ అని కోరాడు. శివుడు అతని కోరికను మన్నించి, గజాసురుని కడుపులో ప్రవేశించి నివసించసాగాడు. కొద్ది రోజులకు పార్వతీ దేవికి ఈ విషయం తెలిసి చాలా విచారించి, మహా విష్ణువును ప్రార్థించి, ‘ఓ దేవదేవా! ఇంతకు ముందు కూడా మీరే నా భర్తను యుక్తితో భస్మాసురుని బారి నుంచి కాపాడారు. ఇప్పుడు కూడా మీరే ఏదైనా ఉపాయంతో, మహాశివుని కాపాడవలసింది’ అని వేడుకుంది. శ్రీహరి ఆమెకు ధైర్యం చెప్పి పంపించి వేశాడు. శ్రీహరి గంగిరెద్దు మేళమే సరైన ఉపాయంగా తలచి, నందీశ్వరుని గంగిరెద్దుగా, బ్రహ్మాది దేవతలను వివిధ వాయిద్యకారులుగా మార్చి, గజాసురుని పురానికి వెళ్లి సన్నాయి వాయిస్తూ, నందిని ఆడిరచారు. దానికి తన్మయుడైన గజాసురుడు ‘మీకేం కావాలో కోరుకోండి!’ అనగా, విష్ణుమూర్తి ‘ఇది మహమైన నందీశ్వరుడు. శివుని వెతుక్కుంటూ వచ్చింది. కాబట్టి నీ దగ్గర ఉన్న శివుడిని ఇచ్చెయ్యి’ అని అడిగాడు. వెంటనే ఆ కోరిక కోరింది. వేరెవరో కాదు, సాక్షాత్తూ శ్రీ మహావిష్ణువే అని గ్రహించాడు. తనకిక మరణం తథ్యం అని గ్రహించి, శివునితో ‘నా శిరస్సును లోకమంతా ఆరాధించబడేటట్లుగా అనుగ్రహించి, నా చర్మం నీ వస్త్రంగా ధరించమని’ వేడుకొన్నాడు. అభయమిచ్చిన తరువాత, విష్ణుమూర్తి నందికి సైగ చేయగా, నంది తన కొమ్ములతో గజాసురుని చీల్చి చంపాడు. బయటకు వచ్చిన శివుడు శ్రీహరిని స్తుతించాడు. అప్పుడు విష్ణుమూర్తి ‘ఇలా అపాత్ర దానం చేయకూడదు. దుష్టులకిలాంటి వరాలిస్తే పాముకు పాలు పోసి పెంచినట్టవుతుంది’ అని చెప్పి అంతర్థానమయ్యాడు.
వినాయక జననం: కైలాసంలో పార్వతీ దేవి శివుని రాక గురించి విని, చాలా సంతోషించి, తల స్నానం చేయటానికి నలుగు పెట్టుకుంటూ, ఆ నలుగుతో ఒక బాలుని రూపాన్ని తయారు చేసి, ఆ బమ్మకు ప్రాణం పోసి ద్వారం వద్ద కాపలాగా ఉంచి, ఎవరినీ రానివ్వ వద్దని చెప్పింది. ఆ బాలుడు సాక్షాత్తూ పరమేశ్వరునే ఎదుర్కొని తల్లి ఆనతి నెర వేర్చాడు. ఆ ధిక్కారానికి కోపం వచ్చిన పరమశివుడు అతని శిరచ్ఛేదంగావించి లోపలికి వెళ్లాడు.
అప్పటికే పార్వతీ దేవి స్నానం ముగించి చక్కగా అలంకరించుకుని, పతిదేవుని రాకకై ఎదురు చూస్తోంది. శివునికి ఎదురెళ్లి ప్రియ సంభాషణలు చేస్తుండగా ద్వారం దగ్గర ఉన్న బాలుని విషయం వచ్చింది. శివుడు చేసిన పని విని ఎంతో దుఃఖించగా, శివుడు కూడా చింతించి, గజాసురుని శిరస్సును అతికించి ఆ బాలుని బతికించాడు. అందువల్ల ‘గజాననుడు’గా పేరు పొందాడు. అతని వాహనం అనింద్యుడనే ఎలుక. గజాననుడు తల్లిదండ్రులను భక్తి శ్రద్ధలతో కొలిచేవాడు. కొన్నాళ్లకు పార్వతీ పరమేశ్వరులకు కుమార స్వామి పుట్టాడు. అతని వాహనం నెమలి. అతను మహా బలశాలి.
విఘ్నేశాధిపత్యం: ఒక రోజు దేవతలు, మునులు పరమేశ్వరుని దగ్గరకు వెళ్లి ‘మాకు ఏ పనిచేసినా విఘ్నం రాకుండా కొలుచుకోవడానికి వీలుగా ఒక దేవుడిని కనికరించమని’ కోరారు. ఆ పదవికి గజాననుడు, కుమార స్వామి ఇద్దరూ పోటీ పడ్డారు. ఆ సమస్య పరిష్కరించడానికి శివుడు, ‘మీలో ఎవరైతే ముల్లోకాలలోని అన్ని పుణ్య నదులలో స్నానం చేసి ముందు వస్తారో, వాళ్లే ఈ పదవికి అర్హులు’ అన్నాడు. దానికి అంగీకరించిన కుమార స్వామి వెంటనే తన నెమలి వాహనమెక్కి వెళ్లి పోయాడు. గజాననుడు మాత్రం చిన్న బోయిన ముఖంతో ‘తండ్రీ! నా బలాబలాలు తెలిసీ మీరిలాంటి షరతు విధించటం సబబేనా? నేను మీ పాద సేవకుడిని కదా! నా మీద దయ తలచి ఏదైనా తరుణోపాయం చెప్పమని కోరాడు. అంతట శివుడు దయతో ఈ మంత్రం చెప్పాడు.
‘‘సకృన్‌ నారాయణే త్యుక్త్వా పుమాన్‌ కల్పశత త్రయం! గంగాది సర్వతీర్థేషు స్నాతో భవతి పుత్రక!’
కుమారా! ఇది నారాయణ మంత్రం! ఇది ఒకసారి జపిస్తే మూడు వందల కల్పాలు పుణ్య నదులలో స్నానం చేసినట్టవుతుంది. షరతు విధించిందీ తండ్రే, తరుణోపాయం చూపిందీ తండ్రే కాబట్టి, ఇంక తాను గెలవగలనో లేదో, కుమార స్వామి తిరుగుతూ ఉంటే నేను ఇక్కడే ఉండి ఎలా గెలుస్తాను? అని సందేహించకుండా, ఆ మంత్రం మీద భక్తి శ్రద్ధలతో జపిస్తూ, మూడు మార్లు తల్లిదండ్రులకు ప్రదక్షిణ చేసి కైలాసంలోనే ఉండి పోయాడు.
అక్కడ కుమార స్వామికి, మూడు కోట్ల యాభై నదులలో, ఏ నదికెళ్లినా అప్పటికే గజాననుడు ఆ నదిలో స్నానం చేసి తనకెదురు వస్తున్నట్లు కనిపించే వాడు. అన్ని నదులూ తిరిగి, కైలాసానికి వచ్చేసరికి అన్నగారు, తండ్రి పక్కనే ఉన్నాడు. తన అహంకారానికి చింతించి, ‘తండ్రీ! అన్నగారి మహిమ తెలియక ఏదో అన్నాను. నన్ను క్షమించి అన్నకు ఆధిపత్యం ఇవ్వండీ’ అన్నాడు.
ఆ విధంగా భాద్రపద శుద్ధ చవితి రోజు గజాననుడు, విఘ్నేశ్వరుడైనాడు. ఆ రోజు అన్ని దేశాలలోని భక్తులందరూ విఘ్నేశ్వరునికి అనేక రకాలైన పిండి వంటలు, కుడుములు, టెంకాయలు, పాలు, తేనె, అరటి పళ్లు, పానకం, వడ పప్పు సమర్పిస్తారు. విఘ్నేశ్వరుడు, తృప్తి పడి తిన్నంత తిని, తన వాహనానికి పెట్టి, తీసుకెళ్ల గలిగినంత తీసుకుని భుక్తాయాసంతో చీకటి పడే వేళకు కైలాసం చేరుకున్నాడు. ఎప్పటిలాగా తల్లి దండ్రులకు వంగి నమస్కారం చేయబోతే తన వల్ల కాలేదు. చేతులసలు నేల కానితేనా? పొట్ట వంగితేనా? అలా విఘ్నేశ్వరుడు అవస్థ పడుతుంటే, శివుని శిరస్సుపై ఉన్న చంద్రుడు పక పకా నవ్వాడు. చంద్రుని చూపు సోకి వినాయకుని పొట్ట పగిలి కుడుములన్నీదొర్లు కుంటూ బయటకు వస్తాయి.
పార్వతీ దేవి దుఃఖిస్తూ, చంద్రుని ఇలా శపించింది. ‘ఓరి పాపాత్ముడా! నీ చూపు తగిలి నా కొడుకు మరణించాడు. అందుకని నిన్ను చూసిన వాళ్లు, పాపాత్ములై నీలాపనిందలు పొందుతారు.’
రుషి పత్నులు నీలాప నిందలు పొందుట
ఆ సమయంలోనే సప్త రుషులు యజ్ఞం చేస్తూ తమ భార్యలతో అగ్నికి ప్రదిక్షణాలు చేస్తున్నారు. అగ్ని దేవుడు ఆ రుషి పత్నులను చూసి మోహించాడు. కాని రుషుల శాపాలకు భయపడ్డాడు. అతని కోరిక గ్రహించిన అగ్ని దేవుని భార్య, ఒక్క అరుంధతీ రూపం తప్ప మిగతా అందరి రూపం ధరించి అతనికి ప్రియం చేసింది. రుషులది చూసి తమ భార్యలేనని తలచి వాళ్లను వదిలి వేసారు. దీనికి కారణం, వారు చంద్రుని చూడటమే!
దేవతలు, మునులు వెళ్లి శ్రీ మహా విష్ణువుకు విన్నవించుకోగా ఆయన సర్వజ్ఞుడు కాబట్టి, అసలు విషయం తెలుసుకుని రుషులకు వివరించి, వాళ్ల కోపం పోగొట్టాడు. కైలాసానికి వచ్చి విఘ్నేశ్వరుని పొట్టను పాముతో కుట్టించి అమరత్వాన్ని ప్రసాదించాడు. అప్పుడు దేవతలు మొదలగు వారంతా ‘ఓ పార్వతీ! నీవిచ్చిన శాపం వల్ల లోకానికే ముప్పు నీ శాపాన్ని ఉపసంహరించు’ అన్నారు. పార్వతి కూడా తన కుమారుని ముద్దాడి, ‘ఏ రోజైతే చంద్రుడు నా కుమారుడిని చూసి నవ్వాడో ఆ రోజు చంద్రుని చూడ రాదు’ అని శాపోపశమనాన్ని కలుగ చేసింది. ఆ రోజు భాద్రపద శుద్ధ చతుర్థి. ఆ రోజు చంద్రుని చూడకుండా అందరూ జాగ్రత్తగా ఉన్నారు. ఇలా కొన్నాళ్లు జరిగింది.
శ్యమంతకోపాఖ్యానం: ద్వాపర యుగంలో ద్వారకలోనున్న కృష్ణుడి దగ్గరకు నారదుడు వచ్చి ఆ కబురూ, ఈ కబురూ చెప్పి, చంద్రుని మీద శాపం విషయం కూడా చెప్పాడు. ‘‘ఆ శాపం పొందిన వినాయక చవితి ఈ రోజే కాబట్టి నేను తొందరగా వెళ్ళాలి’’ అనేసి స్వర్గానికి వెళ్లిపోయాడు. కృష్ణుడు కూడా ప్రజలందరికీ చంద్రుడ్ని చూడవద్దని చాటింపు వేసాడు. అతనికి పాలంటే ప్రీతి కదా! తనే స్వయంగా పాలుపితుకుదామని, అకాశం కేసి చూడకుండా ఆవు దగ్గర కెళ్ళి పాలు పితుకుతూంటే పాలలో చంద్రబింబం కనిపించింది. ‘హతవిధీ! నేనేమీ నీలాప నిందలు పడాలో కదా!’ అనుకున్నాడు. కిఒన్నాళ్లకు సత్రాజిత్తు శ్రీకృష్ణుడి దగ్గరకి వచ్చాడు. అతని దగ్గర శ్యమంతక మణి ఉంది. అది సూర్యవరం వల్ల పొందాడు. శ్రీ కృష్ణుడది చూసి ముచ్చటపడి తనకిమ్మని అడిగాడు. ‘అది రోజుకు ఎనిమిది బారువులు బంగారాన్నిస్తుంది. అలాంటిది ఏ మూర్కుడు కూడా వదులుకోడు ‘ అన్నాడు సత్రాజిత్తు. దాంతో శ్రీకృష్ణుడు ఊరుకున్నాడు. ఒకరోజు సత్రాజిత్తు తమ్ముడు ప్రసేనుడు ఆ మణిని కంఠంలో ధరించి వేటాడడానికి అడవికి వెళ్లాడు. అక్కడ ఒక సింహం ఆ మణిని చూసి మాంసమనుకుని అతనిని చంపి మణిని తీసుకుని పోతుండగా జాంబవంతుడనే ఒక భల్లూకం సింహమును చంపి మణిని తన గుహకు తీసుకుని పోయి తన కూతురికి ఆట వస్తువుగా యిచ్చాడు. ఇదంతా తెలియని సత్రాజిత్తు ‘ఇంకేముంది మణి నివ్వలేదని కోపంతో శ్రీకృష్ణుడే నా తమ్ముడ్ని చంపి మణి తీసుకున్నాడని ‘ చాటింపు వేసాడు. శ్రీ కృష్ణుడు ‘తను భయపడినట్టుగా నీలాపనిందలు రానేవచ్చాయి. దానినెలాగైనా రూపుమాపాలి ‘ అని సంకల్పం చేసి సపరివారంగా అడవిలోకి వెళ్ళి వెతకడం మొదలుపెట్టాడు. అక్కడ ప్రసేనుడి శవం, సింహం అడుగుజాడలు, గుహవైపుకి భల్లూకం అడుగు జాడలు కనిపించాయి. ఆ దారి వెంట పోయి గుహలోకి వెళ్ళి ఉయ్యాలకు కట్టి ఉన్న మణిని తీసుకుని వస్తూంటే ఎవరో వింత మనిషి వచ్చాడని జాంబవతి కేకలు వేసింది. అది విన్న జాంబవంతుడు కోపంగా శ్రీహరి మీదకి యుద్ధానికి దిగాడు. వాళ్ళిద్దరి మధ్య యిరువయ్యెనిమిది రోజులు రాత్రింబగళ్ళు హోరాహోరి యుద్ధం జరిగింది. రాను రాను జాంబవంతుడు క్షీణించడం మొదలుపెట్టాడు. అప్పుడతడు తనతో యుద్ధం చేస్తుంది ఎవరో కాదు, త్రేతాయుగంలో రావణాసురుని సంహరించిన శ్రీరామ చంద్రుడే అని గ్రహించాడు. వెంటనే చేతులు జోడిరచి ‘దేవాదిదేవా! ఆర్తజనరక్ష! నిన్ను త్రేతాయుగంలో భక్తజన పాలకులైన శ్రీరామ చంద్రునిగా గుర్తించాను. ఆ జన్మలో నీవు నా మీద అభిమానంతో కోరిక కోరుకోమంటే, నేను తెలివి తక్కువగా నీతో యుద్ధం చేయాలని కోరుకున్నాను. నీవు ముందు ముందు తీరుతుందన్నావు. అప్పటినుంచీ నీ నామస్మరణ చేస్తూ నీకోసం ఎన్నో యుగాలుగా ఎదురు చూస్తున్నాను. నాయింటికి వచ్చి నా కోరిక నెరవేర్చావు. ధన్యుడిని స్వామీ! నాలో శక్తి క్షీణిస్తోంది. జీవితేచ్చ నశిస్తోంది. నా అపచారం మన్నించి నన్ను కాపాడు. నీవే తప్ప నితః పరంబెరుగను ‘ అని పరిపరి విధాల ప్రార్థించాడు.
శ్రీకఅష్ణుడు దయతో జాంబవంతుడి శరీరమంతా తన చేత్తో నిమిరి ‘జాంబవంతా! శ్యమంతక మణిని అపహరించానన్న నింద వచ్చింది. దాన్ని రూపుమాపడానికి వచ్చాను. నువ్వు ఆ మణినిస్తే నేను వెళ్ళివస్తాను ‘ అన్నాడు. జాంబవంతుడు సంతోషంగా మణిని, తన కూతురు జాంబవతినీ కూడా కానుకగా ఇచ్చాడు. తనతో వచ్చిన తన బంధుమిత్ర సైన్యంతో, శ్యమంతకమణితో, జాంబవతితో సత్రాజిత్తు దగ్గరకెళ్ళి అందరి సమక్షంలో జరిగింది వివరించాడు. సత్రాజిత్తు పశ్చాత్తాపం చెంది లేని పోని నిందలు వేసినందుకు క్షమాపణ కోరాడు. ఆ పాపపరిహారంగా తన కుమార్తె, సత్యభామని భార్యగా స్వీకరించమని అ మణిని కూడా కానుకగా ఇచ్చాడు. శ్రీకృష్ణుడు సత్యభామని స్వీకరించి, మణిని మృదువుగా తిరస్కరించాడు.
ఒక శుభముహుర్తాన శ్రీకృష్ణుడు సత్యభామనీ, జాంబవతినీ పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. దానికి వచ్చిన దేవాది దేవతలు, రుషులు శ్రీకృష్ణునితో ‘స్వామీ! మీరు సమర్థులు కనుక నీలాపనిందలు తొలగించుకున్నారు. మాబోటి అల్పుల మాటేమిటి?’ అన్నారు. శ్రీహరి వారియందు దయతలిచి ‘భాద్రపద శుద్ధ చవితిరోజు ప్రమాదవశాన చంద్రదర్శనం అయినా, ఆ రోజు ప్రొద్దున గణపతిని యథావిధిగా పూజించి, శ్యమంతకమణి కథను విని పూజాక్షతలు తలమీద వేసుకుంటే ఎటువంటి అపనిందలు పొందరు గాక’ అని ఆనతీయగా దేవతలు, మునులు సంతోషించారు. కాబట్టి మునులారా! అప్పటినుంచి ప్రతి సంవత్సరం భాద్రపద శుద్ధ చతుర్థి రోజు దేవతలు, మహర్షులు, మనుష్యులు, అందరూ తమ తమ శక్తి కొద్దీ గణపతిని పూజించి తమ తమ కోరికలను నెరవేర్చుకుంటూ సుఖంగా ఉన్నారు ‘ అని సూతముని శౌనకాది మునులతో చెప్పారు. ఇది వినాయక మహత్యం
వినాయక నిమజ్జనం : భాద్రపద శుద్ధ చవితి తరువాత వినాయకుడికి నవరాత్రి పూజలు చేసిన తరువాత, మట్టి వినాయకులను ఆడంబరంగా తీసుకొని వెళ్ళి దగ్గరలో ఉన్న నదిలో కాని సముద్రంలో కాని నిమజ్జనం చేస్తారు.
వినాయక చతుర్థి- జ్యోతిర్వేదం : సూర్యుడు అస్తమించగానే తూర్పున కొన్ని చుక్కలు ఉదయించును. ఆ చుక్కలు రాత్రియంతయు ఆకాశాన మెరసి, సూర్యోదయమగు వేళకు పడమట అస్తమించును. అదేవేళకు మరికొన్ని చుక్కలు తూర్పున ఉదయించును. పున్నమినాడు సూర్యుడస్తమించే వేళకే చంద్రుడు తూర్పున ఉదయించును. అవేళ చంద్రోదయమప్పుడు తూర్పున ఏచుక్క ఉదయించునో ఆచుక్కను బట్టి ఆనెలకు పేరు ఏర్పడిరది. ఈ విధంగా ఆయామాసములనుబట్టియు, కాలగతులనుబట్టియు చుక్కలు మన భూమిచుట్టును తిరుగుచున్నట్లు కనబడును. ఈ పరిభ్రమణ సందర్భాలలో కొన్ని చుక్కలు సుమారు రెండు వారాల కాలం సూర్యునితోనే ఉదయించి, సూర్యునితోనే అస్తమించుచూ, రాత్రులు ఏ వేళప్పుడు చూసినా మనకు కనబడవు. ఆ దినాలు ఆ నక్షత్రమునకు ‘కార్తె’ దినం అందురు. సూర్యాస్తమైన తరువాత సూర్యోదయమగువరకును, రాత్రి ఏ వేళ చూచినను ఏ నక్షత్రపు కార్తెలో ఆనక్షత్రం మనకు కనబడదు. గ్రహముల విషయంలో ఈ కాలంను ‘మూఢం’అంటారు. మూఢం పోగానే ఇవి మరలా కనబడును.
ఏనుగు తొండం, లంబోదరం, ఎలుక వాహనంతో కూడిన నక్షత్రస్వరూపుడగు విఘ్నరాజు ఉత్తరాకాశాన ఆనాడు సూర్యోదయ పూర్వం తూర్పున ఉదయించును. తొలినాడు విఘ్నేశ్వర చవితి. మరునాడే రుషిపంచమి. కాబట్టి సప్త రుషులు ప్రక్కనే మనం విఘ్నేశ్వర నక్షత్రాలను చూడగలం. సప్త రుషులు ఏడు కొంగలు ఎగురుచున్నట్లు కనబడునని భాసుడు వర్ణించాడు. పడమటి దేశాలవారు ఇవి నాగలి వలె ఉన్నవందురు. మరి కొందరు భల్లూకం-పెద్ద ఎలుగుబంటి రూపంలో ఉన్నాయంటారు. ఈ విఘ్నేశ్వర నక్షత్రాలు (ఎలుక-ఏనుగు) కనిపిస్తున్నవని పలు శాస్త్రకారులు నిరూపించారు. Gతీఱఎaశ్రీసఱ రచించిన జa్‌aశ్రీశీస్త్రబవ శీట ్గశీసఱaషం aఅస ూశ్రీaఅఱంజూష్ట్రవతీవం జ్‌ుష. అనే గ్రంథంలో 31 పుటలో చీనా నక్షత్రటలముల పట్టికలో నెం146 రు నమోదులో ఎలుక రూపం గ్రంథస్థమైంది. భూభ్రమణం మొదలగు అనేక కారణములవలన ఒకనాటి సూర్యోదయానికు ముందు ఉదయించిన నక్షత్రం మరునాడు నాలుగు నిముషాల ముందు ఉదయించును. పదునైదు దినాలలో 16 నుంచి 4 ః60 నిముషాలు, అనగా ఒక గంటకు ముందు ఉదయించును. నెలరోజులలో రెండుగంటలు ముందు ఉదయించును. 6 నెలలో 12 గంటలముందు ఉదయించును. అనగా సూర్యస్తమానం వేళకు తూర్పున ఉదయించును. కాగా, భాద్రపద శుద్ధచవితినాడు సూర్యోదయానికి ముందు తూర్పున ఉదయించిన విఘ్నేశ్వర నక్షత్రం చైత్రశుద్ధ చవితినాడు సూర్యాస్తమైన తరువాత తూర్పున కనబడును. కాబట్టి ఆనాడు వేదాలలో గణేశపూజ చేయమని చెప్పారు.
మాఘశుద్ధ చతుర్థి : లెక్క ప్రకారం చైత్రశుద్ధ చవితినాడే వినాయక నక్షత్రం సూర్యాస్తమయం కాగానే తూర్పున లభించవలసింది. కానీ విఘ్నేశ్వర నక్షత్రాలు, సప్తరుషులును ధ్రువసమీపాన కానవస్తారు. ధ్రువునకును, ధ్రువుని చుట్టు అతిసమీపంలో ప్రదిసిద్ధిఘణం చేయు లఘురుక్షపు చుక్కలకును ఉదయాస్తమానాలు లేవు. ఆ నక్షత్రాలకు సప్తరుషులును, విఘ్నేశ్వరనక్షత్రములును ఎంతో దూరమందు లేవు. క్రాంతి వృత్త స్థలమగు అశ్విని, భరణి, కఅత్తిక మొదలగు నక్షత్రాలవలె తూర్పున ఉషఃకాల ప్రథమ దర్శనం మొదలు సాయం సమయ ప్రథమదర్శనంనకు మధ్య ఈ విఘ్నేశ్వరనక్షత్రంలకు 6 నెలలు గడిచిపోనక్కర్లేదు. సప్తరుషులు మఘనక్షత్రంతోనే ఉదయమగుదురు. ఆ ప్రక్కనున్న విఘ్నేశ్వరుడు అంతకుముందే ఉదయమగును. కనుక మాఘశుద్ధ చతుర్థి నాటికే ప్రత్యక్షంగా విఘ్నేశ్వరుని సాయంకాలాన సూర్యాస్తమానం కాగానే చూడగలుగుదుం. ఈ కారణం చేతనే మన పంచాంగకర్తలు గతానుగతకంగా మాఘశుద్ధ చతుర్థినాడు గణేశపూజ విధించారు. కీ.శే. జ్యోతిశ్శాస్త్రపండితులు డి.స్వామికణ్ణుపిళ్ళై- దివాన్‌ బహుదూర్‌ ఈ మాఘశుద్ధ చవుతి గణేశచతుర్థియని రాసారు.
ఖగోళదృశ్యాలలో విఘ్నేశ్వరుని కథ: ఖగోళంలో అశ్విని, భరణి, కృత్తిక నక్షత్రాలు మూడును నాగవీధి అనియు, రోహిణి, మృగశిర, ఆర్ద్రనక్షత్రాలు గజవీధి అనియు పురాణాలన్నియూ తెలుపుచున్నవి. కాబట్టి ఆర్ద్రనక్షత్రం రుద్రుడు-ఈశ్వరుడు. ఈశ్వరుడు గజవీధిలో అనగా గజునిలో ఇరుకుకొని ఉండవలసి వచ్చింది. పిమ్మట రాశీవిభాగం వచ్చింది. మొదటి మూడురాసులును మేషం, వృషభం, మిథునం. అందు మేషం అశ్వినింభరణిం కృత్తిక1/4 వృషభం కృత్తిక 3/4 రోహిణిం మఅగశిర 1/2. ఈ వఅషభరాశియే నంది. ఈ వృషభం వచ్చి నందిని చంపింది. కాగా మృగరాశిలో సగం ఆర్ద్రనక్షత్రం పూర్తిగాను, పునర్వసులో 3/4-అవి మిథునం లోనికి పోయినవి. గజవీధినుండి -అనగా గజనిలో నుండి ఆర్ద్రం వెలికితీసి, వృషభం ఆర్ద్రకు వాహనంను, ధ్వజాన్ని నై ఆర్ద్రను మిధునంలో చేర్చుటకు తోడ్పడిరది. అంతకుముందు గజుని మూలముగా వేరైన పార్వతీపరమేశ్వర మిథునమిపుడేకం కాగల్గింది. గజచర్మ రూపాన్ని స్ఫురింపజేయు చిన్న చుక్కలు అనేకంగా ఆరుద్ర సమీపాన మీదుగా ఉన్నాయి. పార్వతీ పరమేశ్వరులకు ముద్దుబిడ్డడై, గజముఖుడై, పునర్వసుచుక్కలకు సమీపంలో సప్తరుషుల పక్కనే విఘ్నేశ్వరడున్నాడు. శివకేశవులందు భక్తిభావం గలవారికి విఘ్నేశ్వరుడు ప్రథమపూజ్యుడై ఖగోళంలో సంబంధం కలుపుతున్నాడు. శివాలయాలలో నందులు ్గశీసఱaషaశ్రీ దీబశ్రీశ్రీ (వఅషభరాశి) సములై ఉన్నాయి.
శ్యమంతకోపాఖ్యానం: మఘంపుబ్బంఉత్తర 1/4- సింహరాశి. సప్తరుషులు మఘనక్షత్రంతో ఉదహరింతురు. సప్తరుషులకు సంస్కృతంలో బృహదృక్షం, అనగా పెద్ద ఎలుగుబంటి అని పేరు. అదే ఈ కథలో జాంబవంతుడు. సప్తరుషులలో పడమటి చుక్కలు రెండును ఇటు మఘ, అంగా సింహంను, అటు ధ్రువుని చూపును. ధ్రువుడు చిన్న ఎలుగుబంటి అనే లఘురుక్షంలోనివాడు. చిన్న ఎలుగుబంటే జాంబవంతుని కుమారుడు. శ్యమంతకమణి ఆకాశాన నుండి సింహరాశిని, సప్తర్షిమందలమును, లఘురుక్షమును దాటి పడిన ఒక వజ్రమని ఊహించవచ్చును. విశిష్టమైన తేజస్సు ,చురుకు గలిగినదై నీచలోహాలను అపరిమితంగా బంగారం కింద మార్చగలిగిన శక్తి ఉందని ఊహించవచ్చు. లేక సూర్యునినే మణికింద వర్ణించిరో? ఆమణికి రాశితోడను, సప్తర్షిమండలంతోను, లఘురుక్షంతోను ఎదో సంబంధం కలిగి ఉన్నట్లు కనబడుతుంది. విఘ్నేశ్వరచవితినాడు సాధారణంగా హస్తనక్షత్రంతో చంద్రుడు కూడి ఉండును. అనగా ఆవేళ నక్షత్రం హస్త. హస్తి అనగా ఏనుగు తొండం గల జంతువు. విఘ్నేశ్వరునికి ఏనుగు తొండముంది. హస్త నక్షత్రానికి సవితృ అభిదేవత. సవితృ అనగా సూర్యుడని అర్థం. సత్రాజిత్తు సూర్యుని ఆరాధించి శ్యమంతకమణిని సంపాదించెనని పురాణాలు చెపుతున్నాయి. ఇక్కడ మరికొన్ని విషయాలు తెలియవలసి ఉన్నాయి. ఈ నక్షత్రాలకు శ్యమంతకోపాఖ్యానమునకు గల వివరాలు మరికొంత పరిశీలించవలసి ఉంది.
22, డిసెంబర్ 2023, శుక్రవారం
ఈ ఏడాదిలో క్రైం రేటు పెరిగింది : హైదరాబాద్‌ సిపి కొత్తకోట శ్రీనివాస్‌రెడ్డి
తెలంగాణ : 2022 ఏడాదితో పోలిస్తే 2023లో క్రైమ్‌ రేటు 2 శాతం మేర పెరిగిందని హైదరాబాద్‌ సిపి కొత్తకోట శ్రీనివాస్‌రెడ్డి తెలిపారు. శుక్రవారం ఉదయం హైదరాబాద్‌ కమిషనరేట్‌లో నగర వార్షిక నేర నివేదికను సిపి విడుదల చేశారు. ఈ ఏడాదిలో హత్యలు తగ్గి, స్థిరాస్తి సంబంధిత నేరాలు 3 శాతం మేర పెరిగాయన్నారు. అసెంబ్లీ ఎన్నికలు సహా ఈ ఏడాది అన్ని పండుగలు, ర్యాలీలను ప్రశాంతంగా నిర్వహించామన్నారు. చాలా కాలం తర్వాత ఈ ఏడాది గణేశ్‌ నిమజ్జనోత్సవం, మిలాద్‌ ఉన్‌ నబీ ఒకేసారి రావడంతో మత పెద్దల సహకారంతో ప్రశాంతంగా నిర్వహించామని చెప్పారు.
ఈ ఏడాదిలో మహిళలపై నేరాలు పెరిగాయి : సిపి
ఈ ఏడాదిలో మహిళలపై నేరాలు పెరిగాయని సిపి వివరించారు. మహిళలపై అత్యాచార కేసులు 2022లో 343 ఉంటే.. ఈ ఏడాది 403 నమోదయ్యాయన్నారు. సైబర్‌ నేరాలు 11 శాతం పెరిగాయన్నారు. గతేడాది సైబర్‌ నేరాల్లో రూ.82 కోట్ల మోసాలు జరిగితే, ఈసారి రూ.133 కోట్లను కేటుగాళ్లు కాజేశారని తెలిపారు. ఆర్థిక నేరాలపై 2022లో 292 కేసులు నమోదైతే.. 2023లో స్పల్పం (344)గా పెరిగాయన్నారు పోక్సో కేసులు 12 శాతానికి తగ్గాయన్నారు. డ్రగ్స్‌ నిర్మూలనకు నార్కోటిక్‌ బ్యూరో తీవ్రంగా కఅషి చేస్తోందని చెప్పారు. సరఫరా చేసే వాళ్లు ఎక్కడ ఉన్నా పట్టుకుంటామని, డ్రగ్స్‌ను గుర్తించేందుకు స్నిపర్‌ డాగ్స్‌ను వినియోగిస్తామని తెలిపారు. సామాజిక మాధ్యమాల ద్వారా వచ్చే ఫిర్యాదులను వేగంగా పరిష్కరిస్తున్నామని సిపిఎం తెలిపారు.
పబ్స్‌ తెరిచే ప్రసక్తే లేదు : సిపి
కొత్తకోట శ్రీనివాస్‌ రెడ్డిఎట్టి పరిస్థితుల్లో తిరిగి పబ్స్‌ ఓపెన్‌ చేయించే ప్రసక్తి ఉండదు అని సిపి స్పష్టం చేశారు. న్యూ ఇయర్‌ రోజు ఎవరైనా డ్రంక్‌ అండ్‌ డ్రైవ్‌ చేస్తే తగిన చర్యలు తీసుకుంటాని హెచ్చరించారు. రాత్రి ఒంటి గంట వరకు మాత్రమే ఈవెంట్స్‌, పబ్‌ లకు అనుమతి ఉందని హైదరాబాద్‌ సిపి కొత్తకోట శ్రీనివాస్‌ రెడ్డి తెలిపారు. 12.30 గంటల నుంచే కష్టమర్లను బయటకి పంపాలన్నారు. న్యూ ఇయర్‌ వేడుకల్లో ఎక్కడైనా డ్రగ్స్‌ సేవించినా, సప్లై చేసినట్లు తెలిసినా వెంటనే కఠిన చర్యలు తీసుకుంటామని ప్రకటించారు. న్యూ ఇయర్‌ వేడుకలపై పోలీసులు ప్రత్యేకంగా నిఘా పెంచుతున్నామన్నారు. ఎవరైనా నిబంధనలు ఉల్లంఘిస్తే కఠినంగా వ్యవహరిస్తామని సిపి హెచ్చరించారు.
దీనికి సబ్‌స్క్రయిబ్ చేయి:
పోస్ట్‌లు (Atom)